Blog

De kant van de ander zien

Commentaar Vrouwenpartij: toeslagaffaire ambtenaren voelen zich in de steek gelaten en gediscrimineerd. Maar dat is precies wat er gebeurd is met de slachtoffers, toch? En dat is bij hen wel vele jaren doorgegaan! Koekje van eigen deeg, hoor je zeggen. Wat een verschil is het om als ‘dader’ opeens aan die kant te staan als slachtoffer! Nu moet er wèl direct medelijden komen, is empathie op haar plaats en moet de menselijke maat worden toegepast?

‘Wij waren geen daders, wij voerden alleen gehoorzaam beleid uit’. ‘Wij zijn niet verantwoordelijk voor het menselijk leed dat wij al die jaren daarmee toebrachten’.

Mannen houden er zelden rekening mee dat ze een keer aan de andere kant kunnen komen te staan. De empathie, eigen aan vrouwen, ontbreekt te vaak. In plaats daarvan zijn hardheid en gevoelloosheid, verguisd bij vrouwen, gewaardeerde eigenschappen in allerlei posities in de mannenmaatschappij. Is het in de evolutie van succesvol overleven niet noodzakelijk dat mannen hardheid en gevoelloosheid op gaan geven? Misschien waren die eigenschappen veel waard in het verleden, maar die waarde neemt zienderogen af.

Voorspelling Vrouwenpartij: De toekomst is ‘de kant van de ander zien’!

Vertrouwenscrisis bij Belastingdienst door toeslagaffaire
Bron: Financieel Dagblad
Door: Ulko Jonker
4 februari 2021

Ambtenaren voelen zich in de steek gelaten. Door de top, maar ook door de verantwoordelijke staatssecretarissen, zo blijkt uit interne chatberichten.

De Belastingdienst is verwikkeld in een vertrouwenscrisis tussen de top en de werkvloer. Uit interne chatberichten die het FD heeft ingezien doemt een beeld op dat ambtenaren die altijd door dik en dun loyaal waren zich in de steek gelaten en verraden voelen. Door de ambtelijke top, maar ook door de politiek verantwoordelijke D66-staatssecretarissen Hans Vijlbrief en Alexandra van Huffelen.

‘De wederzijdse frustratie tussen politieke en ambtelijke top klotst tegen de plinten’, zo brengt een ambtenaar het deze week onder woorden op het intranet van de grootste overheidsdienst van Nederland. Bij belastingmedewerkers valt nu hetzelfde te horen als bij de slachtoffers van de toeslagaffaire. ‘Zo langzamerhand is mijn vertrouwen in onze werkgever en de hele overheid tot nihil gedaald.’

Bron van de onvrede is dat de hele dienst zondebok wordt gemaakt voor de kinderopvangtoeslagaffaire. De emoties bereikten deze week een kookpunt. ‘En weer wordt er een bak met bagger over ons uitgestort’, schrijft een medewerker. Aanleiding was een overleg van Vijlbrief en Van Huffelen met de Tweede Kamer over fraudeopsporing en gebruik van de tweede nationaliteit. De Kamer toonde zich gebeten op vermeend etnisch profileren door de dienst.

‘We moeten wel aantallen en correcties scoren in een zo min mogelijk tijdsbestek met een onmogelijk systeem, waarin je nagenoeg geen fatsoenlijk rapport kan produceren’
Chatbericht op het intranet van de Belastingdienst

Vooral de afstandelijke houding van Vijlbrief (die de dienst aanduidde als ‘die tent’) en kritiek van Van Huffelen zelf op de foute cultuur en geslotenheid van de dienst werden als een dolksteek ervaren. ‘Feitelijk worden alle dertigduizend ambtenaren collectief beticht van discriminatie en niet integer handelen’, luidt een reactie. ‘Ik en mijn collega’s worden hier steeds weer zonder enige nuance neergezet als niet open, discriminerend en onvoldoende capabel.’

Aangifte zette kwaad bloed
De val van het kabinet na het snoeiharde rapport van de commissie-Van Dam over het meedogenloze handhavings- en fraudebeleid bij kinderopvangtoeslagen, heeft de verhoudingen verder op scherp gezet, zo blijkt uit de interne communicatie en gesprekken met betrokkenen die niet bij name willen worden genoemd. De beide staatssecretarissen zeggen in een reactie (zie kader onderaan dit artikel) dat ze de problemen gaan oplossen.

‘Ik denk: hoeveel messen krijgen we nog in de rug gestoken. Hoever worden we nog afgebrand door de politiek’
Chatbericht op het intranet van de Belastingdienst

Ambtenaren ervaren een grote discrepantie tussen het kerndepartement, waar het beleid wordt gemaakt, de politieke leiding zetelt en beeldvorming en incidentbeheersing voorop staan, en de uitvoering op de werkvloer. Die laatste voldoet ondanks interne en externe verstoringen, hoge werkdruk en gebrekkige (ICT-)middelen nog altijd aan alle prestatie-indicatoren.

De leiding wordt niet meer ervaren als een veilige buffer tussen de Tweede Kamer en de ambtelijke diensten. Het kerndepartement van Financiën wordt als ronduit vijandig gezien ten opzichte van de Belastingdienst. De aangifte van vermoede ambtsmisdrijven die Vijlbrief en Van Huffelen vorig jaar deden tegen de eigen dienst, is wat dat betreft door velen beleefd als een traumatisch dieptepunt.

‘Vakbonden, (top)leiding Belastingdienst en staatssecretarissen neem het nu aub eens een keer op voor jullie personeel. Ga eens voor en achter ons staan. Wij verdienen dat!’
Chatbericht op het intranet van de Belastingdienst

Dat het Openbaar Ministerie de ambtenaren begin dit jaar vrijpleitte van strafbare feiten, werd intern nog als een overwinning beschouwd. Maar de ambtenaren voelen zich nog steeds vogelvrij. Vakbondsbestuurder Mieke van Vliet van FNV Overheid bevestigt het beeld van een organisatie die wordt opgejaagd door politici en publieke opinie zonder dat ze zich kan verdedigen of wordt verdedigd. ‘En mensen hebben er een keer genoeg van’, waarschuwt ze.

Reorganisatie
De aangifte en de afstandelijke houding van de leiding vallen samen met een opsplitsing van de dienst, die veel tijd en energie kost. ‘En waarvan nog steeds niet duidelijk is wat ermee wordt beoogd, anders dan het signaal voor de bühne dat er stoer orde op zaken wordt gesteld’, aldus de FNV-bestuurder.
De reorganisatie die niet zo mag heten is voortvarend en tegen interne adviezen in door CDA-minister van Financiën Wopke Hoekstra in gang gezet na de val van staatssecretaris Menno Snel. Alleen om een daad te stellen, volgens Van Vliet. Vanwege het ‘politieke primaat’ gebeurde die ingreep zonder betrokkenheid van de medewerkers of inspraak van de personeelsvertegenwoordiging.

‘Ik voel mezelf als ambtenaar door de politiek gediscrimineerd’
Chatbericht op het intranet van de Belastingdienst

Hoekstra knipte de dienst op in Belastingdienst, Toeslagen en Douane. Hij stuurde directeur-generaal Jaap Uijlenbroek weg en verving hem door drie opvolgers, waarvan twee van buiten. De Kamer toonde zich een jaar geleden nog kritisch en eiste een haalbaarheidstoets die er nog steeds niet is.

‘Beheerst Vernieuwen is dood’, zegt een betrokkene over de volgens de Algemene Rekenkamer succesvolle poging van Snel en Uijlenbroek om de Belastingdienst te hervormen, dienstverlening centraal te stellen en slim gebruik te maken van digitalisering. Alle aandacht en energie gaan nu uit naar de repercussies van de toeslagaffaire en de ‘onnodige en contraproductieve’ uiteenrafeling van processen die juist moeizaam waren geïntegreerd.

Fraudebestrijding uitgedoofd
In de consternatie van de toeslagaffaire zijn intussen noodgedwongen al tienduizend fraudesignalen voorlopig terzijde gelegd omdat de bijbehorende systemen niet deugden. Daar komen per dag ruim dertig bij. Ook dat steekt op de burelen van de fiscus.

De Kamer wil nu dat iedereen die in de Fraude Signalerings Voorziening stond, die vanwege vervuiling, willekeur en mogelijk gebruik van de dubbele nationaliteit buiten werking is gesteld, daarover bericht krijgt. Ook echte fraudeurs dreigen dan te worden geïnformeerd over het feit dat ze worden onderzocht. ‘Dat is dan pech’, zei GroenLinks-Kamerlid Bart Snels maandag.

Zij zouden dan zelfs aanspraak kunnen maken op schadevergoeding, vrezen de belastingambtenaren, al wil Vijlbrief dat voorkomen. ‘Nederland Fraude-land wordt geen strobreed in de weg gelegd’, zegt een medewerker. Een collega meent dat met de ‘zelfdestructie van onze dienst een veel groter maatschappelijk belang in het gedrang komt.’
Reactie Vijlbrief en Van Huffelen

‘De Belastingdienst (en de Dienst Toeslagen) is een enorme organisatie waar circa dertigduizend mensen werken. Deze medewerkers doen fantastisch werk. Elk jaar weer zorgen ze ervoor dat tientallen miljoenen aangiftes worden verwerkt en ruim 7 miljoen toeslagen worden uitgekeerd. Als de organisatie waar je werkt onder vuur ligt, heeft dat enorme impact – zeker als jouw werk helemaal niets te maken heeft met de problemen. Over wat dat met mensen doet voeren we ook regelmatig gesprekken. Niemand zal ontkennen dat de Belastingdienst (en de Dienst Toeslagen) met problemen kampt. Die gaan we oplossen, zodat de medewerkers die het elke dag weer mogelijk maken om belasting te innen en toeslagen uit te keren, met vertrouwen hun werk kunnen blijven doen.’

Originele link van het artikel: https://fd.nl/economie-politiek/1372743/vertrouwenscrisis-bij-belastingdienst-door-toeslagaffaire-leb1cacWKKNq?utm_source=nieuwsbrief&utm_campaign=fd-ochtendnieuwsbrief_#126;SYSTEM.CAMPAIGNID#126;_#126;SYSTEM.MAILID#126;&utm_medium=email&utm_content=20210205&s_cid=671

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Laatste vrouwenberichten uit de media

Leidt regulering incassobureaus tot verminderde betalingsdiscipline?
22 januari 2025

Is de inflatie jouw schuld?
16 januari 2025

Paus Franciscus: het is hoogste tijd om de rooms-katholieke kerk te ‘ontmannen’ | de Volkskrant
14 januari 2025

Na kweekvlees brouwen wetenschappers nu ook tomaten, koffie, katoen en hout in het lab | de Volkskrant
11 januari 2025

De koppen hadden moeten luiden: ‘Rick Nieman is een lul’ | de Volkskrant
2 januari 2025

Stop niet met VPRO Tegenlicht – Petities.nl
31 december 2024

14 jaar korter gezond
15 december 2024

Rutte in eerste NAVO-speech: ernstigste veiligheidssituatie uit mijn leven – NRC
14 december 2024

4 op 5 leidinggevenden neemt beslissingen op basis van intuïtie
13 december 2024

Syrische gelukzoekers?
10 december 2024

Denemarken doet wat Nederland niet lukte en presenteert ambitieus landbouwakkoord | Change Inc.
21 november 2024

Alleen maatwerk leidt tot goede afloop zzp-saga
20 november 2024

After Trump’s Victory, the 4B Movement Is Spreading Across TikTok | WIRED
18 november 2024

Broodje Utrecht moet brug slaan tussen boer en bord: ‘Zo krijg je begrip voor elkaars situatie’ | de Volkskrant
17 november 2024

Salderingsregeling stopt, maar zonnepanelen kopen blijft een goed idee
16 november 2024

Opmerkelijk: door overvloed aan stikstof rukken bramen, netels en grassen op naar het westen | Change Inc.
22 oktober 2024

Former Google CEO, Eric Schmidt: “AI is going to have an impact on the world that no one understands yet”
16 oktober 2024

Overbevolking, omvolking en Omtzigt
9 oktober 2024

Philips en Ahold doneerden geld aan antidemocratische politici in de VS – NRC
5 oktober 2024

Zonnestroom en batterij maken kernenergie irrelevant | Trouw
27 september 2024