Commentaar Vrouwenpartij: belastingontduiking is bij wet verboden, maar belastingontwijking niet. Hoort dat niet ook verboden te zijn of in ieder geval belast?
Aan de ene kant vraagt een groep miljardairs of zij hoger belast kunnen worden en aan de andere kant blijft belastingontwijking populair bij de gewetenloze miljardair en het foute grote bedrijf.
Een goede vraag: hoe kan het dat zij 20% belasting betalen terwijl de arme Nederlander 40% moet afdragen? Een VVD stunt, de partij die er voor iedereen is. Maar voor de gewone Nederlander is belastingontwijking niet mogelijk. Is alleen voorbestemd voor de rijke VVDer?
Werkelijk belasten van de rijken en grote bedrijven is de oplossing
De discussie over het hoger belasten van de rijken en de grote bedrijven met superwinsten blijft al jaren steken bij het grootste struikelblok: de VVD die hen vertegenwoordigt. Altijd weer komt de VVD met het argument: we moeten oppassen anders verlaten zij ons land.
Het argument ‘dat gaat banen kosten’ horen we nauwelijks meer nu de markt vacatures niet meer kan vervullen. Verlies aan banen komt andere bedrijven alleen maar goed uit.
De vraag van de Vrouwenpartij is echter of het argument ‘ons land verlaten’ wel hout snijdt: waar moeten ze dan naar toe? Ze worden nu het minst belast in Nederland, waarom dan vertrekken naar een land waar je na die verhoging in Nederland nog steeds meer belast wordt? En hoe veilig is dat voor bedrijven in de huidige wereld? Vertrekken naar Rusland is afgevallen, vertrekken naar China is onverstandig met de Taiwan situatie en daarmee ook naar de omliggende landen, vertrekken naar Afrika is met al die onrust weinig vertrouwenwekkend, vertrekken naar het Midden-Oosten is al lange tijd geen optie voor bedrijven (wel naar Quatar en Dubai voor de superrijken), vertrekken naar Australië of Nieuw-Zeeland is qua afstand onaantrekkelijk en dan blijft alleen India over? Met andere woorden de Vrouwenpartij ziet het probleem dat de VVD heeft met belastingverhoging voor de rijken en grote bedrijven, niet echt.
De Tijdgeest regeert
We zijn gearriveerd in een tijd waar de Tijdgeest zeer actief en zeer versneld te werk gaat. Veranderingen die vroeger 10 of 20 jaar in beslag namen, duren nu 1 jaar. Wij zijn de controle, in hoeverre we die al hadden, over de processen in onze samenleving vrijwel volledig kwijtgeraakt.
Klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit kloppen steeds harder aan onze deur. Ontkennen is nu alleen nog voor dwazen. Wegkijken kan alleen zolang de gevolgen je niet zelf raken. Hoe lang nog voor de gevolgen iedereen raken? Stevig actie ondernemen is nog de enige open optie.
Vergeet daarbij niet dat wij het zijn die de grote bedrijven aanzetten tot vergroening en verduurzaming. Want hoe kun je nu nog jongeren aantrekken als je je als bedrijf niet duidelijk inzet voor de wereld en de toekomst, terwijl je superwinsten maakt met superinflatie als gevolg? Geld gaat nog steeds boven mensen? Hoe lang nog? Wanneer gaat de ommekeer zich aftekenen aan de horizon?
Lees hier het artikel: Superrijken zijn in Nederland nog beter af dan in de VS
Bron: nrc.nl
Rik Rutten
23 oktober 2023
Superrijken zijn in Nederland nog beter af dan in de VS
Wie miljardair is, is in Nederland nog beter af dan in het ongelijkheidsmekka van de Verenigde Staten. In een groot nieuw internationaal rapport over belastingontwijking komt Nederland als een uiterst belastingvriendelijk land voor de allerrijksten uit de bus. Zij betalen soms maar 20 procent belasting over hun inkomsten, de helft van de doorsnee Nederlandse belastingbetaler.
Door slim te schuiven met hun inkomsten uit winsten en aandelen weten rijkaards en multinationals wereldwijd hun belasting te drukken, zo laten honderd onderzoekers van het EU Tax Observatory, een door de Europese Unie bekostigd instituut, in het rapport zien.
Miljonairs en miljardairs slaagden er in Nederland in 2018 – het laatste jaar waarvoor deze gegevens bekend zijn – nog beter in om belasting te ontwijken dan in Frankrijk en in de VS, de landen die de onderzoekers met Nederland in een deelstudie vergelijken. Waar voor veruit de meeste Nederlanders geldt dat ze rond de 40 procent van hun inkomen aan belasting afdragen, neemt de belastingdruk voor de rijkste 5 procent een duikvlucht.
Het is een van de hoofdconclusies van het zogeheten Global Tax Evasion Report, dat maandag verscheen: het ontwijken van belasting is onder veelverdieners en grote vermogens overal schering en inslag. En, al even belangrijk: overheden faciliteren dat, met hun byzantijnse belastingstelsels. Misbruik is een makkie.
Nederland speelt een dubbele hoofdrol in het rapport. Niet alleen is de belastingdruk voor superrijken hier uiterst laag, Nederland is ook een draaischijf in de wereldwijde geldstroom van belastingontwijkers. In 2020 werd door multinationals nergens zoveel geld naartoe gesluisd als naar Nederland: 170 miljard euro, bijna net zoveel als de hele economie van Noord- of Zuid-Holland.
Vaak is Nederland niet de eindbestemming, maar een handig doorvoerland om het geld op papier te parkeren. Andere landen lopen daardoor vele miljarden euro’s aan belastinginkomsten mis.
Belastingparadijzen
Anders dan bij belastingontduiking is er bij belastingontwijking geen sprake van overtreding van de wet. Over het bestrijden van ontduiking, de criminele variant dus, zijn de onderzoekers uitgesproken positief. Doordat banken tegenwoordig automatisch gegevens delen en uitwisselen, hebben overheden in korte tijd veel beter in kaart gebracht waar het voorheen verstopte geld zit. Als gevolg daarvan is de hoeveelheid onbelast vermogen in belastingparadijzen in tien jaar tijd flink geslonken.
Dat geeft hoop, vinden de honderd wetenschappers die het onderzoek verrichten, onder leiding van de Franse topeconoom Gabriel Zucman. Het accepteren van gesjoemel met belastingaangiftes en het gedrag van belastingparadijzen die elkaar kapotconcurreren met steeds lagere tarieven „zijn geen natuurwetten, het zijn beleidskeuzes”.
In 2020 werd door multinationals nergens zoveel geld naartoe gesluisd als naar Nederland
Maar daar begint het pas, schrijven de onderzoekers. Want de belasting die de rijkste individuen en multinationals legaal zijn gaan betalen, is vaak nihil. Daarbij maken ze gebruik van de grote verschillen in belastingsystemen, zowel tussen landen onderling als binnen hetzelfde land.
Hoe zwaar een bedrag van een miljoen euro wordt belast, hangt er namelijk niet alleen vanaf in welk land de bezitter van dat geld woont, maar ook of het op een spaarrekening staat, in een huis zit of in bedrijfsbezit of aandelen. Wie behendig van al deze verschillen gebruikmaakt, hoeft volkomen legaal veel minder belasting te betalen. Dat kan in veel gevallen, ook in Nederland, bijvoorbeeld door winst niet als salaris (relatief zwaar belast) uit te keren, maar via een speciaal daarvoor opgezette bv (veel lichter belast).
Het zijn vooral de superrijken en grote bedrijven die van deze constructies profiteren. Zij hebben het geld om fiscaal advies in te winnen en halen veel van hun inkomsten uit vermogen in plaats van uit arbeid. De meeste werknemers kunnen niet zomaar hun loon via een bedrijf laten uitkeren, zij betalen het volle pond.
Doorbraak
De laatste jaren heeft Nederland wel iets gedaan om belastingontwijking aan te pakken. Het ministerie van Financiën wijst dan ook op maatregelen die nog niet zijn meegenomen in de cijfers van het nieuwe onderzoek. Zo heeft het huidige kabinet beperkingen opgelegd aan het lenen uit een eigen bv, een van de belastingtrucs, en worden rente en royalty’s nu altijd belast, ook als ze via Nederland worden doorgesluisd.
Het is een teken dat de aandacht voor belastingontwijking overal in de lift zit. Zucman, de directeur van het EU Tax Observatory, is daarvan het levende bewijs. Hij promoveerde bij collega-econoom en landgenoot Thomas Piketty, schreef een bestseller over de manieren waarop de superrijken hun geld wegsluizen naar belastingparadijzen en levert de data waarmee politici wereldwijd beleid maken. Dit jaar won hij de John Bates Clark Medal, een prestigieuze economenprijs voor aanstormend talent.
Die groeiende politieke aandacht voor belastingontwijking resulteerde in 2021 in een doorbraak. Voor het eerst werd een grote groep van meer dan 140 landen het eens over de invoering van één mondiaal minimumtarief van 15 procent op de winsten van multinationals. Inmiddels is het enthousiasme onder de wetenschappers bekoeld: er zijn intussen tal van mazen in de wet gebouwd.
Zucman blijft optimistisch. Wat hem betreft is het tijd voor een volgende stap: een wereldwijde vermogensbelasting. Als zo’n belasting zou neerkomen op 2 procent van het vermogen van miljardairs, schrijft hij met zijn medeonderzoekers, zou dat jaarlijks al 235 miljard euro opleveren.
