Commentaar Vrouwenpartij: de Vrouwenpartij is een groot voorstander van een nieuwe staatsbank voor het MKB. De macht van de grote banken in Nederland wordt, zoals met alle macht het geval is, stevig misbruikt. Eenzijdige maatregelen, die niet in het belang van de klant zijn, zijn schering en inslag. De noodzakelijkheden die de klant voorgeschoteld krijgt om de positie van de bank te rechtvaardigen, zijn in vrijwel alle gevallen discutabel. De praktijk verschilt altijd van wat in reclameboodschappen voorgesteld wordt. Dit is vreemd aangezien een bank de waarden eerlijkheid en betrouwbaarheid in hun hoogste vaandel dienen te hebben staan. Een bank die zichzelf en aandeelhouders ver boven het belang van haar klanten stelt gedraagt zich simpelweg achterbaks. Met als gevolg: “De financiële sector is niet dienstbaar aan de maatschappij.”
Geld zonder macht
De Vrouwenpartij ziet een toekomst waar geld minder verbonden is aan macht. Nu is geld onlosmakelijk verbonden aan machtsuitoefening. Maar er is een kentering gaande. De zogeheten loonslaven hebben zich, mede door de omstandigheden rond corona, massaal weten te bevrijden uit hun BS-banen, gelokt door hogere salarissen elders of een ZZP keuzemogelijkheid. De macht van de belastingdienst is gebroken door meerdere openbaringen van ontoelaatbaar machtsmisbruik. De macht van de regering over beschikking van geld is onder druk van de bijzondere omstandigheden sterk verminderd. De grote bedrijven verliezen gestadig macht door wettelijke klimaatmaatregelen, door ‘graaiflatie’, verlies aan publieke steun door megawinsten en door gebrek aan een correcte toekomstvisie, waardoor doemscenario’s actueel worden en in gang gezet. Het idee om financiering van kleine en middelgrote bedrijven weg te halen bij banken hoort daar bij, als ook het besluit van New York State: to shift utilities away from private companies to make them publicly owned.*
En als laatste wordt de druk om tot een universeel basisinkomen te komen van meerdere kanten steeds groter. Een universeel basisinkomen neemt de macht, die nu nog uitgeoefend wordt door allerlei overheidsinstanties, geheel weg. Dit is omdat het basisinkomen zonder voorwaarden uitgekeerd wordt (net zoals de AOW zonder voorwaarden aan iedere Nederlander wordt uitgekeerd).
* New York takes big step toward renewable energy in ‘historic’ climate win | The Guardian
Lees het artikel: Nieuwe staatsbank moet mkb-ondernemers redden
Bron: FD.nl
Rutger Betlem, Matthijs Rotteveel
5 mei 2023
Nieuwe staatsbank moet mkb-ondernemers redden
Nederlandse banken zijn geen uitblinkers in het financieren van kleine en middelgrote bedrijven. Sinds eind 2013 meet De Nederlandsche Bank de omvang van het krediet dat de drie Nederlandse grootbanken hebben uitstaan bij het mkb. Dat was toen € 144,7 mrd, maar inmiddels is dat bedrag met 15,9% gedaald naar € 121,7 mrd.
Voor kleinere leningen, die onder € 250.000, bedraagt de daling zelfs 38,7%. De Europese Centrale Bank spreekt in een deze week uitgebracht bericht van een ‘aanzienlijke aanscherping van de kredietvoorwaarden’ en een ‘aanhoudende verzwakking van de kredietdynamiek’. De Europese kredietverlening is gezakt tot onder het niveau van de bankcrisis van 2011.
Hoge regeldruk
Banken hebben de laatste jaren te maken met steeds meer regels van de toezichthouder. Dat werkt door in de kredietverlening aan kleine ondernemers. De kosten van klantonderzoek wegen niet op tegen de opbrengsten van een nieuwe lening. Ook worden leningen aan kleine bedrijven als risicovoller beschouwd. Het gevaar van wanbetaling is groter en het is voor de bank lastig de cijfers te doorgronden. Dat zorgt voor een renteopslag.
Lex van Teeffelen, lector mkb-financiering aan de Hogeschool van Utrecht, kent bovenstaande redenen, maar noemt gebrek aan concurrentie tussen Nederlandse banken een van de belangrijkste oorzaken van de daling van mkb-krediet en ziet zich daarin gesteund door het Centraal Planbureau (CPB).
Een onderzoek van het CPB stelde in 2019 dat banken die samen een oligopolie vormen — oftewel met een klein aantal grote spelers de markt domineren — meer winst kunnen maken door hoge rentemarges te hanteren. ‘Hierdoor worden laag renderende projecten uit de markt geprijsd.’ Van Teeffelen: ‘Het is niet een heel recent onderzoek, maar de situatie van toen is niet heel anders dan de huidige. Banken doen liever alles groter, alles in één keer. Want het volume van leningen boven het miljoen is wel flink gestegen.’
Het Volksbank-scenario
‘Sterke concurrentie houdt banken scherp en efficiënt’, zegt de Amsterdamse hoogleraar economie Maarten Pieter Schinkel, als hem gevraagd wordt naar concentratierisico’s in de financiële sector. Wat hem betreft zijn centrale banken te veel gefocust op de stabiliteit van het financiële stelsel en het monetaire beleid. Daardoor telt Nederland relatief weinig banken. ‘In zo’n oligopolie met beperkt mededingingstoezicht verbaast het me niets dat daar dan hogere rentes en marges, en een gebrek aan durf en innovatie uit voortkomen.’ Schinkel pleit voor een aparte opdracht aan DNB om ook de concurrentie in de bancaire sector te bewaken.
Den Haag heeft een heel ander scenario op het netvlies. Vanuit de politiek klinkt een steeds luidere oproep voor meer overheidsbemoeienis. Desnoods door de oprichting van een mkb-bank. De Volksbank is een partij die in dat verband veel genoemd wordt.
De bank, die tien jaar terug genationaliseerd werd, is nog altijd ver verwijderd van een zelfstandige toekomst. Er wordt niet genoeg verdiend om de miljarden aan staatssteun terug te betalen. De voormalige minister van Financiën, Wopke Hoekstra, zag het omvormen tot een maatschappelijke bank als een van de scenario’s voor de staatsbank. De Volksbank wil hierop desgevraagd niet reageren. De instelling laat weten dat de bank al een maatschappelijk karakter heeft en veel doet om het mkb bij te staan.
……
British Business Bank
Dat is niet de ervaring van politiek Den Haag. Daar wordt naarstig gezocht naar oplossingen om de leemte in mkb-financiering op te lossen. Een naam die vaak genoemd wordt als goed voorbeeld van een mkb-financier is British Business Bank. Deze instelling bundelt publieke financiering op één plek en ziet erop toe dat banken goed naar alternatieve financiers doorverwijzen. British Business Bank leent geen eigen geld uit, maar fungeert als intermediair tussen ondernemers op zoek naar kapitaal en 130 kredietverleners en investeerders: banken, leasebedrijven, durfkapitalisten en crowdfundingplatforms. Een motie van CDA-Kamerlid Mustafa Amhaouch om een Nederlands equivalent op te richten, werd onlangs met een brede Kamermeerderheid aangenomen.
En zo zijn er meer plannen vanuit politiek Den Haag. Eerder had minister Micky Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat zich positief uitgelaten over het ontwikkelen van een ‘centrale financieringshub’. Ook wordt er gesproken over een zakelijk kredietregister waarin alle kredieten van een onderneming opgenomen zijn. Betere informatie over ondernemingen zou leiden tot meer aanbod en scherpere prijzen.
Niet dienstbaar
Het is niet voor het eerst dat de politiek wil ingrijpen in de bankenmarkt om het mkb te ondersteunen. CDA’er Agnes Mulder en PvdA-Kamerlid Henk Nijboer hoopten met de door hen ingediende Wet toezicht kredietunies in 2015 ook het mkb aan meer kapitaal te helpen. Tot Nijboers verbazing heeft de kredietunie — een coöperatie van investeerders — in Nederland nooit veel navolging gekregen.
‘Het mkb is nog altijd veel te afhankelijk van banken. Als zij slecht gaan, hangt het hele bedrijfsleven in de touwen. De financiële sector is niet dienstbaar aan de maatschappij.‘ De rol van alternatieve financiers is klein, ervaart de politicus. ‘Dan hebben we het over procenten van het totaal. Een lapmiddel. Er zijn heel veel branches die geen financiering krijgen. Niet omdat ze illegaal, fout of ongezond zijn, maar omdat de bank lenen aan het mkb te lastig vindt.’
Bij de beursgenoteerde kredietverzekeraar Coface zien ze genoeg alternatieven voor de bank. Er zijn veel onzekerheden in de markt, maar het is niet zo dat er niet meer gefinancierd wordt. Initiatieven als Qredits, dat opgericht is door banken en verzekeraars om het mkb te ondersteunen, crowdfunding, factoring, informele investeerders en ook de kredietverzekeraars spelen een rol. ‘Als risico’s toenemen, dan worden banken voorzichtig. Dat lijkt me niet vreemd’, zegt de woordvoerder. Dat vindt ook Bouman. ‘We moeten af van het idee dat banken het belangrijkste kredietkanaal voor ondernemers zijn.’
