Sentiment onder Nederlanders verschuift van migratievrees naar oorlogsangst
Commentaar Vrouwenpartij: Wat leidt, wat drijft een bevolking, is een essentiële vraag van de Vrouwenpartij.
Ons inziens is sentiment dat wat een bevolking beweegt, de stemming onder de bevolking aangeeft. Dit leidt tot de vaststelling: verander het sentiment en je verandert de stemming en het gevoel binnen de samenleving.
Tot voor kort leek migratievrees qua sentiment de hoofdrol voor lange tijd gekaapt te hebben, maar nu is het sentiment van onze bevolking in heel korte tijd omgeslagen naar oorlogsangst. Een sentiment dat gezien de omstandigheden een relatief lang leven beschoren kan zijn.
Gevolgen voor Nederland
Wat bekent dit voor Nederland?
1. Dit is slecht nieuws voor de politieke vriendjes van Poetin: de PVV en FVD, die op het verkeerde paard hebben gewed.
Het kabinet laten vallen voor nieuwe verkiezingen is zo ook niet meer in het voordeel van schaduwpremier Wilders. ‘Wat nu?’ zei Pichegru al in 1794.
Maar ook slecht nieuws voor Pieter Omtzigt die door vrijwel zijn gehele achterban ‘zwaar onverantwoordelijk gedrag’ wordt verweten.
2. Goed nieuws voor Frans Timmermans die opeens de juiste stem en toon heeft en de enige (juiste) politieke persoon is die Nederland met zijn uitgebreide kennis en ervaring in de EU, kan leiden in onzekere en complexe tijden.
3. Goed nieuws dat de Nederlandse industrie, op een soort van war-footing, uit het slop kan helpen.
4. Goed nieuws voor samenwerking binnen Nederland en binnen de EU (b.v. Europees Leger).
De juiste toon creëert sentiment
De PvdA en Groen Links zijn partijen die al bijna decennia lang de juiste toon missen om de bevolking te raken en in gevoel mee te krijgen. De toon van de argumenten sloeg niet aan, waardoor de argumenten niet overtuigend overkwamen. Het leken idealistische partijen met veel intellectueel verstand, maar die tegelijkertijd een gesproken hart misten. Het hart wat aan de basis staat van deze partijen! Naar een goed hart wordt geluisterd.
Hetzelfde geldt ook voor de idealistische Partij voor de Dieren. Zij misten veel stemmen door te veel extreme en onaantrekkelijke standpunten. Voor de kant van veiligheid kiezen kan het sentiment voor de partij verbeteren en hen binnen het politieke speelveld plaatsen. Heel kritisch zijn en alles beter weten is niet aantrekkelijk voor de gemiddelde kiezer, die wel een goed hart heeft voor dieren.
Het populistisch sentiment
Het populisme van ‘Nederland op 1’ is een ego-sentiment, gebaseerd op heel weinig waarden. De houdbaarheidsdatum zal door gebrek aan waarden kort zijn. Bovendien kan het door alleen ervaring in de oppositie weinig bekwame ministers leveren. De benodigde ministeriële kennis en ervaring ontbreekt. Het gevolg is hapsnap beleid dat geen vertrouwen kan ontwikkelen in de politiek.
Het geheim achter Sentiment
Wat kan een politieke partij doen om het sentiment van de hele bevolking te veroveren?
Het antwoord is eenvoudig. Zet in alles de burger op 1. Geef het gevoel en de ervaring dat naar iedereen geluisterd wordt, dat iedereen, iedere burger een stem heeft die er toe doet.
Geef de oplossingen voor alle problemen en breng het in praktijk. Wij noemen het micro-politiek.
Enkele voorbeelden van lokale micro-politiek:
– lokale burgerraden
– betrokkenheid bij gemeentebesluiten, inwoners besluiten mee over stad en buurt
– toegekende buurtbudgetten onder beheer van de bewoners
– een buurthuis, een speeltuin, een openbaar sportveld en één of meer buurttuinen op het groen, in elke wijk
– een volkstuintje voor elk gezin
– een zwembad met gratis zwemlessen in elke stad
– een boerderijwinkel in elke wijk
– een Resto Vanharte in elke wijk als onderdeel van de ouderenzorg
– een gratis AI assistent in elk buurthuis
– georganiseerde buurtzorg door vrijwilligers
– gratis bibliotheek in elke wijk
– containerwoningen of tiny houses en medische zorg voor alle daklozen in de stad
Geef de buurt, de wijk, de stad terug aan de mensen. Samen weten en kunnen ze meer dan de verantwoordelijke ambtenaar.
Macro-politiek en Micro-politiek
Macro-politiek gaat over de economie, het onderwijs, de medische zorg, het recht, defensie en zo meer. Daar waar de burger niet direct kan en hoeft mee te beslissen.
Nationale Micro-politiek gaat over alles wat de burger direct aangaat en aan den lijve voelt. Het gaat bijvoorbeeld over de overheidsregels die frustreren, die vrijheid beperken, die het gevoel van onmacht geven, die veelal onnodig zijn als strafregels voorkomen kunnen worden.
Een uitkomst van ‘de goeden lijden onder de slechten’ is een heel slechte beleidskeuze. Waarom is dat een noodzakelijke keuze? Waarom is het nodig dat de goede 95% moet lijden onder de 5% slechten?
Micro-politiek gaat over het beschermen van elke burger tegen luchtverontreinigingen, tegen pesticiden, tegen PFAS, tegen micro-plastics in het bloed.
Micro-politiek gaat over het feit dat minder-opgeleide mensen 7 jaar of meer korter leven dan hoger-opgeleiden.
Micro-politiek gaat over onnodige discriminatie, racisme en fascisme.
Wij van de Vrouwenpartij weten dat er genoeg technologische instrumenten bestaan om al deze zaken te registeren. Versoepelde privacy regels kunnen enorm veel leed voorkomen. Waarom kunnen we anoniem mensen bedreigen en verwensen? Mensenlevens verwoesten omdat privacy zo hoog in het vaandel moet blijven staan?
Tegelijkertijd kennen we de toeslagenaffaire en de zwarte lijsten van de belastingdienst. Toegestane wreedheden uitgeoefend door regels-zijn-regels ambtenaren?
Wat is er van ons land geworden, vragen wij ons af?
Tijd voor micro-politiek om alle leed aan te pakken en de ego-politiek van macht en geld aan de kant te zetten. Een nieuw sentiment tot leven roepen.
Sentiment onder Nederlanders verschuift van migratievrees naar oorlogsangst
Terwijl de coalitie in Den Haag kibbelt over een standpunt over het nieuwe Europese defensieplan laat een recent onderzoek van Instituut Clingendael zien dat Nederlanders het wél eens zijn. Een overgrote meerderheid hoopt dat de EU de investeringen in defensie en veiligheid flink opvoert, nu zij mogelijke betrokkenheid bij een oorlog als een van de grootste dreigingen zien.
De peiling, uitgevoerd met een gewogen steekproef van 4000 respondenten, laat een opvallende verschuiving in sentiment zien, stelt Clingendael-directeur Monika Sie Dhian Ho. ‘De vorige verkiezingen in Nederland gingen vooral over migratiedreigingen. Het lukte de PVV, maar ook NSC en BBB, om daar goed op in te spelen. Als je kijkt naar wat mensen nu het meest bedreigend vinden, zouden volgende verkiezingen vooral over oorlog en vrede moeten gaan.’
Luisteren naar de achterban
De Haagse onrust die deze week ontstond nadat drie van de vier coalitiepartijen (PVV, NSC en BBB) aanvankelijk tégen Nederlandse deelname aan het Europese plan voor herbewapening ‘ReArm Europe’ hadden gestemd, was volgens Sie te voorspellen op basis van de peiling. Vooral NSC kreeg kritiek en de eigen achterban verweet leider Pieter Omtzigt van ‘zwaar onverantwoordelijk gedrag’. Omtzigt zelf zegt niet ‘tegen Europese defensie’ te zijn, maar verzet zich tegen de beoogde financiering, in de vorm van gezamenlijke Europese schulden.
Vrijdagmiddag bleek dat Schoof en de coalitiegenoten een compromis hadden bereikt. Ook de PVV, NSC en BBB steunen het herbewapeningsplan, maar houden de optie om tegen bepaalde delen te stemmen. De draai doet volgens Sie recht aan het sentiment dat in hun achterban leeft.
Onheilspellende boodschap van Rutte komt hard aan
Clingendael voert de sentimentpeiling sinds 2022 ieder jaar uit. Waarom zijn Nederlanders nu pas zo eensgezind in hun gevoel rondom oorlogsdreigingen? Het is volgens Sie grotendeels te verklaren door de geopolitieke onrust. ‘Grote cyberaanvallen, het kapottrekken van kabels in de zeeën rond Europa, de voortdurende oorlog in Oekraïne en natuurlijk de harde draai van de VS onder president Trump’.
Daarnaast komen de oproepen om noodpakketten in huis te halen en andere onheilspellende speeches van politieke leiders keihard aan. ‘Zeker als die van Navo-Baas Rutte komen, onze eigen oud-premier’, stelt Sie.
Verdeeldheid blijft
Ondanks de eenheid in oorlogsangst, blijven nog genoeg thema’s waarover Nederlanders diep verdeeld blijven. Vooral de meningen over migratie, klimaat, democratie en rechtsstaat lopen fors uiteen.
‘Nederland en andere westerse samenlevingen worden al jaren verscheurd door twee groepen met uiteenlopende wereldbeelden. De ene groep hecht groot belang aan nationale belangen en eigen grenzen, de ander juist niet’, aldus Sie. De twee groepen zijn in Nederland zeker niet evenredig verdeeld. Zo’n 60% is nationalistisch, slechts 20% heeft een mondiale visie. Een overige 20% bevindt zich daar ergens tussenin.
Binnen die tweedeling, valt nog iets op. De meer ‘globalistische’ groep ziet een deel van de Nederlanders namelijk als de grootste bedreiging. Zij vrezen vooral de opkomst van politieke partijen die mensen uitsluiten op basis van religie en ras.
Clingendael-directeur Sie verwijst naar de recente uitspraak van de Amerikaanse vicepresident JD Vance. ‘Vance zei dat niet Rusland of China, maar “the enemy from within”, de grootste bedreiging voor de VS is.’ Dat de globalistische Nederlander nu juist vreest voor de ‘uitsluitende Nederlander’ is volgens Sie een omgekeerde variant, van dezelfde angst.
Sie noemt het tekenend voor de verscheurdheid in het Westen. ‘En de Russische president Vladimir Poetin is natuurlijk de lachende derde in dit alles. Want precies deze verdeeldheid, maakt het lastig om als Europa weerbaar te blijven tegen dreiging uit onder andere Rusland’.
Andere dreigingen
Sie verwacht dat het sentiment onder de Nederlanders, zeker rondom het thema oorlogsdreiging, voorlopig gelijk blijft. Ze vraagt zich af hoe de politiek daar de komende tijd op in zal spelen. ‘Het merendeel van de bevolking wil dezelfde oplossingen om de Nederlandse én Europese veiligheid te versterken. Politieke leiders zouden dit moeten aangrijpen’.
Daarnaast roept zij politieke leiders en de media, ook op om meer aandacht te besteden aan ándere dreigingen die minder in de schijnwerpers staan. ‘Mensen bereiden zich niet goed genoeg voor op handelsoorlogen en welvaartsvermindering als gevolg van protectionisme en het afbouwen van de economische banden met China. Het is aan de politiek om dit óók te agenderen’, aldus Sie.
