Commentaar Vrouwenpartij: de druk op de gezondheidszorg neemt blijvend toe qua financiën en qua benodigd personeel. Nu werkt 1 op de 7 werkende Nederlanders in de zorg, maar dat kan toenemen tot 1 op 3 werkende Nederlanders over 40 jaar (1 extra per 10 jaar). De grote vraag in het artikel is: hoe en waar kunnen we die druk verminderen?
De toekomst van de zorg
Wij vrouwen kijken, zoals oplettende lezertjes van ons gewend zijn, naar de toekomst voor oplossingen. De grote oplossing die wij zien zijn voorspellende gaven.
Wat als we op ons dertigste of veertigste kunnen voorspellen waar alle gevaren liggen en onze levenswijze aanpassen zodat de gevaren 10 of 20 jaar de toekomst ingeduwd worden en de kans opmerkelijk verkleind wordt?
Met de toepassing van AI (kunstmatige intelligentie) wordt het ons inziens een fluitje van een cent. Hoeveel kan je met AI te weten komen als je AI loslaat op de data van honderdduizenden, zelfs miljoenen, mensen en patiënten? Niet alleen blijft er weinig verborgen over de vele factoren die een bron zijn voor het ontstaan van een bepaalde aandoening, denk aan de factoren leeftijd, geslacht, voeding, beweging, omgeving, roken en drinken, stress, etc. die kunnen meespelen, maar voeg daaraan toe het in kaart brengen van alle genen die voor het krijgen van die specifieke aandoening noodzakelijk zijn, en je krijgt van 2 kanten bijzonder specifieke informatie over het leven en doen en laten van elke aandoening.
Met de mogelijkheid te ontdekken welke genen bij een persoon aan gezet zijn, of aan gezet staan, verdwijnt kans (om de aandoening te krijgen) uit de vergelijking.
Niet meer rekenen met kans maar met zekerheid
Wat betekent het als kans uit de vergelijking verdwijnt? Nu rekenen we met de kans dat je een aandoening krijgt. Je hoort dan: je hebt volgens de wetenschap 20% kans op die aandoening. Maar wat als je het zeker weet of je die aandoening wel of niet krijgt?
We kunnen dat het beste uitleggen bij borstkanker. Je draagt een familiaire gen waardoor de kans bijzonder groot is dat je borstkanker krijgt. Veel vrouwen met dat gen laten beide borsten afzetten om borstkanker te voorkomen. Maar bij een niet onaanzienlijk aantal vrouwen blijkt de borstafzetting niet nodig omdat zij bij de groep zitten die geen borstkanker zouden krijgen. In die groep staat het gen namelijk niet aan, is niet actief. Op het moment dat je kan meten en ontdekken dat dat specifieke gen niet aan staat, kan je met zekerheid zeggen dat die vrouw geen borstkanker krijgt.
Omdat alles in ons lichaam om onze genen draait, zal het mogelijk zijn om voor elke aandoening met AI uit te zoeken welke genen de hoofdrol spelen. Zodoende kunnen alle factoren en hun onderlinge relaties in kaart worden gebracht.
Stel dat je bij alles weet hoe je een aandoening kan vertragen of zelfs helemaal kan voorkomen? Vertragen door gewoonten die de aandoening nodig heeft om zich te ontwikkelen te stoppen (‘voeding’ ontzeggen) en voorkomen door de toekomstige wetenschap hoe je genen uit kunt zetten. Hoeveel moet dat niet schelen in de kosten en personeel voor de zorg in Nederland?
Voorkomen is de toekomst van de zorg
Miljarden kunnen in de zorg bespaard worden door het principe ‘voorkomen is beter dan genezen’ te volgen. Het beleid niet blijven richten op nieuwe en dure medicijn ontwikkeling, niet op verdere bezuinigen op patiëntenzorg, niet op nieuwe en complexe regelgeving, maar juist de kosten verlagen door een hervorming van de zorg die zich richt op het voorkomen van zorg.
De huidige ontwikkeling van medicijnen is gericht op levenslang onderhoud. Niet genezen maar slechts een levenslange symptoom onderdrukking.
Strategieën ter voorkoming zijn:
1. De gen-adaptatie ontwikkeling met ‘Crispr Cas9’ is daarentegen gericht op een eenmalige behandeling die voor het leven geneest. Welke kostenbesparingen leveren subsidies in dat vakgebied op voor de Nederlandse Staat?
2. Onze gezondheidsaspecten monitoren met sensors is ook een krachtig middel om tijdig in te grijpen en aandoeningen te vertragen dan wel te voorkomen.
3. Het opheffen van copyright op wetenschappelijke onderzoeksartikelen. Onderzoeksresultaten horen het bezit te zijn van de mensheid, niet van geldbeluste bedrijven.
4. De inzet van AI om de levenscyclus van ziekten en aandoeningen in kaart te brengen en alle aspecten ter voorkoming te publiceren.
5. Regelgeving in de zorg ‘ontmantelen’.
6. Alternatieve geneeswijzen onderzoeken en promoten.
Samenwerken is altijd de betere oplossing voor de toekomst
Competitie is de oude wereld, samenwerken de nieuwe wereld. Macht uitoefenen is de oude wereld, de mens is het hart van de nieuwe wereld.
Alleen door samenwerking kunnen we onze wereld op eigen initiatief redden. Zonder samenwerking zullen we gedwongen worden en dat zal heel onprettig worden.
In termen van zorg is ons lichaam een zeer bijzondere samenwerkingsvorm. Het zijn tegenstellingen en conflicten in ons lichaam en leven die de samenwerking in ons lichaam en onze geest verstoren en zo de bron zijn van disharmonie in de harmonie van samenwerken binnen ons lichaam.
Lees hier het artikel: Niet alles hoeft behandeld
Niet alles hoeft behandeld
Bron: nemokennislink.nl
Laura ter Steege
3 april 2024
De druk op de gezondheidszorg neemt de komende jaren enorm toe. In de serie Zorg voor morgen onderzoeken we hoe we de zorg werkbaar kunnen houden. Deze eerste aflevering: overbehandeling.
Op dit moment werkt één op de zeven Nederlandse werkenden in de zorg. Maar door de vergrijzing, nieuwe medische technologieën en een toename van het aantal chronisch zieken, neemt de druk op de zorg toe. Volgens voorspellingen van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) zou over veertig jaar meer dan één op de drie werkende Nederlanders in de zorg moeten werken om te kunnen voldoen aan de verwachte zorgvraag. De kans is klein dat we dat kunnen opbrengen.
Eén van de manieren om de zorg in de toekomst toch werkbaar en betaalbaar te houden, is door te proberen om de zorgvraag te beperken. Door niet standaard iedereen overal voor te behandelen, maar hierin scherpe keuzes te maken. Dit kan volgens artsen Gerrit Jan Liefers en Bart Meijman niet alleen de druk op de zorg verlagen, maar ook leiden tot betere zorg voor patiënten.
Voor niets behandeld
In Nederland is er volgens Liefers regelmatig sprake van overbehandeling: behandelingen die niet leiden tot gezondheidswinst. Hij ziet het, als oncologisch chirurg bij het LUMC, op grote schaal gebeuren in zijn eigen vakgebied. “Bij kanker wordt een tumor vaak verwijderd door een operatie. De chemotherapie die daarop volgt, is bedoeld om de kans dat de kanker terugkeert te verkleinen.” Wanneer een type kanker bij één op de tien patiënten na een operatie terugkeert, behandel je de overige negen voor niets. Zij hebben wel bijwerkingen, maar geen gezondheidswinst.
Het is alleen lastig te voorspellen bij wie de kanker wel terug zal keren. “Het gaat hier om een kwestie van leven of dood. Dus de meerderheid van de patiënten zal de chemotherapie willen.” Toch is het volgens Liefers belangrijk om met iedere patiënt te overleggen of de extra behandeling wel gewenst is. Hoe ouder een patiënt is, hoe groter de kans is dat iemand overlijdt aan een andere ziekte. “Dan overlijdt iemand dus niet door kanker, maar mét kanker. En blijven de bijwerkingen hem of haar bespaard.”
Ook huisarts Meijman ziet dat er regelmatig zorg wordt geleverd, die niet nodig is. “De zorg is nu gefinancierd per uitgevoerde handeling. Hierdoor is het aantrekkelijk om meer te behandelen, om de zorginstelling of -praktijk financieel gezond te houden.” Maar ook de vele protocollen in de zorg dragen hier volgens hem aan bij. In deze documenten staan aanbevelingen over welke testen en behandelingen zorgmedewerkers bij een bepaalde ziekte kunnen uitvoeren. “Artsen zijn bang iets over het hoofd te zien. Dan lopen zij het risico te worden aangeklaagd. Dat gebeurt eigenlijk nooit bij testen of behandelingen die achteraf niet nodig blijken, terwijl iemand daar zelfs zieker van kan worden.”
Meijman is een van de initiatiefnemers van de beweging Dappere Dokters. Deze beweging zet zich in voor de meest gunstige zorg voor een patiënt. Door te kijken naar de persoon zelf, in plaats van naar iemands ziekte. Er wordt volgens Meijman te veel zorg geleverd onder het mom van ‘baat het niet, schaadt het niet’. Terwijl dit vaak niet zo werkt. “We moeten ons realiseren dat operaties en behandelingen negatieve gevolgen kunnen hebben. Maar ook dat de dood bij het leven hoort en dat het soms beter is om je voor te bereiden op het sterven en nog afscheid te nemen van oude vrienden en dergelijke, in plaats van tot het absolute einde door te gaan met behandelingen die je te ziek maken om nog mensen te spreken.”
Gewoon omdat het kan
Nieuwe behandelingen kunnen de druk op de zorg verhogen. Simpelweg omdat er voor meer mensen een behandeling mogelijk is. Als voorbeeld noemt Meijman het vervangen van een verkalkte aortaklep. “Wanneer deze hartklep verkalkt is, wordt de doorgang nauwer en kan je hart je bloed minder goed rondpompen.” Dit verhoogt het risico op een hartritmestoornis en hartfalen. Ongeveer de helft van de mensen met deze diagnose komt binnen twee jaar te overlijden. Daarom krijgen veel mensen voor de zekerheid een nieuwe hartklep.
Vroeger kon de aortaklep alleen worden vervangen tijdens een openhartoperatie. Voor zo’n ingrijpende operatie kwamen 80-plussers niet meer in aanmerking. Door een nieuwe methode is het mogelijk om de hartklep te vervangen via een snee in de lies, waarmee dit ineens ook een optie is voor mensen boven de tachtig.
De verkalking van de aortaklep is een vorm van slijtage, waar 10 procent van de 80-plussers mee te maken heeft. “Gaan we bij al deze mensen een operatie uitvoeren?”, vraagt Meijman zich af. Zeker omdat lang niet iedereen volgens hem profijt zal hebben van deze operatie. “Toch krijgen ook ouderen die slecht ter been zijn en verschillende aandoeningen hebben, regelmatig preventief een nieuwe hartklep. Dit is echt een voorbeeld van zorg die geleverd wordt omdat het kan.”
Niet automatisch een recht
Daarnaast brengen nieuwe behandelingen vaak extra kosten met zich mee. Zo zijn nieuwe kankermedicijnen relatief duur, terwijl deze volgens Liefers soms maar weinig gezondheidswinst opleveren. “De media koppen soms over grote doorbraken in kankeronderzoek, maar die zijn er al jaren niet geweest. We zetten wel kleine stappen, maar nieuwe medicijnen zijn vaak maar bij een kleine groep patiënten effectief.” Het is volgens hem belangrijk om kritisch te blijven. “Dat iets mogelijk is, betekent niet dat het ook verstandig is. Of dat een patiënt daar automatisch recht op heeft.”
Elke behandeling moet volgens Liefers ook financieel worden afgewogen. “Elke euro kan maar eenmaal worden uitgegeven. Dus misschien kan het geld beter gaan naar onderwijs of een verlaging van de btw op groente en fruit.” Dat zijn volgens hem moeilijke discussies die gevoerd moeten worden. “Dan moet je tegen patiënten zeggen: de behandeling is er wel, maar je krijgt hem niet. Terwijl die beslissing de kans kan vergroten dat iemand door een bepaalde ziekte overlijdt.”
Plotseling patiënt
En dan zijn er nog de bevolkingsonderzoeken voor darm-, borst-, en baarmoederhalskanker. Deze proberen om deze vormen van kanker vroegtijdig op te sporen en zo de kans op een effectieve behandeling te vergroten. Liefers en Meijman vragen zich beiden af of de beoogde gezondheidswinst van bevolkingsonderzoeken wel opwegen tegen de hoge kosten, vereiste mankracht en eventuele negatieve gevolgen. Liefers: “Mensen die nergens last van hebben, worden door deze onderzoeken plotseling patiënt. Een deel van de mensen krijgt onterecht een positieve of negatieve uitslag. En de agressieve, snelgroeiende kankers kunnen tussen twee controlemomenten ontstaan.”
Meijman denkt dat de huidige bevolkingsonderzoeken zullen blijven bestaan. “Borstkankerscreening, daar komen we nooit meer vanaf. Dat zijn mensen gewend. Terwijl vrouwen hierdoor (een deel van) hun borsten laten verwijderen, omdat ze een voorstadium van kanker hebben. Zonder dat we altijd weten of het zich wel echt tot kanker ontwikkelt. En of iemand aan deze kanker zal overlijden.” Beide artsen hopen dan ook dat er nog eens kritisch wordt gekeken naar toekomstige plannen om ook een bevolkingsonderzoek op te starten voor long- en prostaatkanker.
Lang zal je leven
We worden gemiddeld steeds ouder. We laten zien hoe dat komt en of de grens nog verder opgeschoven kan worden. Ook staan we stil bij wat dat betekent – voor je lichaam, voor jou en voor de wereld om je heen.
